Meddyginiaethau a ddefnyddir i Reoli Diabetes

Mae cyfuniad o therapïau o feddyginiaethau drwy’r geg ac yn aml caiff y rhain eu presgripsiynu i leihau baich sawl meddyginiaeth a all fod yn anodd i bobl eu cymryd. Gellir presgripsiynu rhai therapïau drwy’r geg ar ffurf hylif – os yw’r unigolyn sy’n dioddef o ddiabetes yn ei chael hi’n anodd cymryd ei feddyginiaethau, siaradwch â’r fferyllydd neu’r meddyg teulu.

Gellir rhoi cyfuniad o feddyginiaethau pigiadwy, e.e. Xultophy neu Suliqua (gellir presgripsiynu cyfuniadau o inswlin ac ysgogwyr derbynwyr GLP-1 ar gyfer rhai pobl sy’n dioddef o ddiabetes ac sydd angen GLP1 a therapi inswlin). Os ydych yn ansicr am unrhyw feddyginiaethau sy’n cael eu gweinyddu i rywun sy’n dioddef o ddiabetes yr ydych chi’n gofalu amdano, siaradwch â’r fferyllydd neu feddyg teulu.

Dylid rhoi meddyginiaethau yn ôl y presgripsiwn ac yn amserol. Gall pobl sy’n dioddef o ddiabetes ddatblygu sgil-effeithiau neu ddatblygu anoddefgarwch i feddyginiaethau ar unrhyw bryd, nid yn unig ar ôl dechrau’r therapïau. Os oes gennych unrhyw bryderon, siaradwch â’ch meddyg teulu neu’ch arbenigwr gofal iechyd arferol.

SGLT2s

• Dylid gwneud adolygiad rheolaidd o feddyginiaeth yn achos oedolion hŷn sy’n dioddef o ddiabetes ac sy’n eiddil¹Sinclair A (2019) Key learning points: diabetes in older people with frailty accessed from: Key learning points: diabetes in older people with frailty | Key learning points | Guidelines in Practice 29/09/2021
• Os yw oedolion sy’n dioddef o ddiabetes yn eich gofal chi wedi colli eu chwant bwyd; yn colli pwysau; yn cael trafferthion bwyta a/neu lyncu neu wedi colli eu gallu i fwydo eu hunain; neu wedi dod yn eiddil neu mae eu heiddilwch yn gwaethygu, yna maent mewn mwy o risg o hypoglycemia. Dylid eu hadolygu’n gyflym.
• Gall meddyginiaethau megis atalyddion SGLT-2 a thiasolidinediones (pioglitason) arwain at sgil-effeithiau sy’n cynnwys colli pwysau, dadhydradu, a phosibilrwydd o golli bodiau traed (atalyddion SGLT-2)

GLP-1 chwistrelladwy

Atalyddion SGLT2

Caiff y rhan fwyaf o bigiadau eu presgripsiynu mewn crynodiadau o 100uned/ml, ond mae inswlin ar gael mewn cryfder uwch, e.e. 200uned/ml neu 300 uned/ml. Gwiriwch y presgripsiwn ac os ydych yn ansicr, cysylltwch â’ch Darparwr Gofal Iechyd.

Risg hypoglycemia gydag inswlin – RHAID adolygu dosiau gan arbenigwr gofal iechyd.

Dylid storio dyfeisiau pinnau inswlin sy’n cael eu defnyddio ar dymheredd ystafell (osgowch eu gosod yng ngolau’r haul neu mewn gwres e.e. gwresogydd) – fel arfer maen nhw’n DOD I BEN 28 diwrnod ar y tymheredd hwn, fel Toujeo sy’n dod i ben ar ôl 6 wythnos. Dylid storio pob dyfais pin inswlin arall yn yr oergell (nid yn ymyl y rhewgell) nes y bydd ei angen.

• Dylid defnyddio pinnau newydd BOB tro 
• Dylid newid safle’r pigiad – gweler y siart. Ni argymhellir breichiau oni bai bod yr unigolyn sy’n rhoi’r inswlin wedi cael ei hyfforddi i wneud hynny oherwydd y risg o roi pigiad yn y cyhyr, yn hytrach nag yn yr haen o dan y croen (dilynwch y ddolen i safleoedd y pigiad yma: https://trenddiabetes.online/wp-content/uploads/2021/03/Guideline_ITM_2021_FINAL_v2.pdf)

• Cadwch lygad ar safleoedd y pigiad yn rheolaidd rhag lipotroffi (lympiau braster neu galed, o dan y croen), osgowch roi pigiad yn unrhyw ardaloedd lle mae lipotroffi oherwydd gall hyn effeithio ar sut mae inswlin yn cael ei amsugno ac arwain at ddarlleniadau glwcos afreolaidd yn amrywio o rhy isel ac yn rhy uchel. https://clinicathome.swan.ac.uk/
• Os wneir hynny gan arbenigwr gofal iechyd, yna dylid defnyddio nodwyddau diogelwch bob tro
• Dylai fod blwch offer miniog ar gael er mwyn cael gwared ar offer miniog yn syth

Triniaethau Diabetes
Inswlin yn y Gymuned
Gwybodaeth hanfodol am inswlin
Hir-weithredol neu waelodol
Gweithredu cyflym a byr
Canolradd
Inswlinau cymysg
Cyflwyniad Pen Inswlin

Gwyliwch y ffilm sy’n egluro lympiau o dan y croen oherwydd techneg rhoi pigiadau wael https://clinicathome.swan.ac.uk/